02.พิธีการทำบุญ - การทำบุญในงานพิธี
การทำบุญในงานพิธี มีอยู่ 2 ประเภท คือ
1. การทำบุญใน งานมงคล
2. การทำบุญในงาน อวมงคล
การทำบุญในงานมงคลนั้น ได้แก่ การทำบุญขึ้นบ้านใหม่
งานแต่งงาน และทำบุญอายุครบรอบ เป็นต้น เป็นการทำบุญเพื่อเฉลิมฉลอง
ให้เกิดความสุข ความเจริญต่อไปภายหน้า
การทำบุญใน งานอวมงคลนั้น ได้แก่ การทำบุญในงานฌาปนกิจ เป็นต้น เป็นการทำบุญ
เพื่อขจัดปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายให้กลายเป็นดี หรือเพื่ออุทิศส่วนกุศลไปให้แก่ผู้วายชนม์
กิจเบื้องต้นในการประกอบพิธีทางศาสนา
การนิมนต์พระ
การนิมนต์พระควรเขียนเป็นฏีกา เพื่อท่านจักได้ถือว่าเป็นหลักฐานกันลืม
ต้องแจ้งสถานที่ วัน เดือน ปี และเวลา พร้อมทั้งชื่อของผู้นิมนต์ เบอร์ติดต่อกลับ
ถ้านิมนต์เกี่ยวเนื่องด้วยงานมงคลพึงกล่าวว่า เจริญพระพุทธมนต์
ถ้านิมนต์เกี่ยวกับงานศพ พึงกล่าวว่า สวดมนต์
จำนวนของพระที่นิยมในพิธีนั้น โดยสามัญ 5, 7, 9, 11 ในงาน
ในงานทั่วไป เว้นงานมงคลสมรส นิยมคู่ เช่น 6, 8, 10ส่วนในงานพระราชพิธี
ตั้งแต่ 10 ขึ้นไป เป็นต้น
การจัดสถานที่ เรื่องสถานที่ เป็นสิ่งสำคัญ ต้องจัดทำให้สะอาดหมดจดตามสมควร
เพราะการจัดสถานที่ให้สะอาดงอกงาม ถือกันว่าเป็นมงคล
และต้อนรับสิ่งที่เป็นมงคล ต้อนรับแขกผู้มาในงาน
การปูลาดพื้นสถานที่
การปูลาดพื้นสถานที่ พึงจัดปูลาดพื้นด้วยเครื่องปูลาด เพื่อเป็นสิ่งรับแขกที่มาในงาน
โดยมุ่งหมายถึงความเหมาะสมและสวยงาม มีข้อที่ควรกำหนดไว้คือ การปูลาดตรงรอยต่อ
ต้องให้ด้านสูงทับด้านต่ำ อย่าให้ ด้านต่ำทับด้านสูง โดยกำหนดให้ด้านพระพุทธรูป
เป็นด้านสูง
การปูลาดอาสนะพระสงฆ์
การปูอาสนะพระสงฆ์พึงลาดทับลงบนอาสนะของคฤหัสถ์ เมื่อปูอาสนะเสร็จแล้ว
ถ้ามีหมอนก็ตั้งพิงไว้ด้านหลังเฉพาะองค์ๆ ไม่ควรนำเก้าอี้รับแขกมาตั้งบริเวณนั้น
เพราะถือว่าเป็นการไม่เคารพพระสงฆ์
สำหรับสถานที่ที่ทำพิธีจัดรับแขกด้วยเก้าอี้ อาสนะพระสงฆ์ต้องยก
เป็นอาสน์สงฆ์ขึ้น ให้มีความสูงกว่าเก้าอี้ หรือเสมอกันจึงเป็นการควร
การจัดเครื่องรับรอง
เครื่องรับรองพระหรือแขกทั่วไป มีกระโถน ที่น้ำเย็น ที่น้ำร้อน
จัดใส่ภาชนะไว้ หรือมีน้ำดื่มก็ควรจัดเตรียมไว้ เมื่อจัดเสร็จแล้ว พึงนำไป
วางไว้ตามที่ จัดเฉพาะองค์ อย่ารวมกัน ถ้าไม่สามารถจัดเฉพาะองค์ได้
จะใช้ 2 องค์ ต่อ 1 ที่ก็ได้ ส่วนน้ำต้องจัดกำจัดเฉพาะองค์ จะใช้รวมกันไม่ได้
การจัดตั้งเครื่องรับรองพระสงฆ์ ให้ตั้งทางด้านขวาของพระสงฆ์ ให้เรียงเป็น
ลำดับเดียวกัน ดูระยะแต่พองาม เมื่อพระเข้านั่งที่อาสนะแล้ว
จึงถวายเครื่องรับรอง
การจัดเครื่องบูชาพระ และตั้งพระพุทธรูป
เครื่องสักการะที่เป็นหลักในพิธีทำบุญ มี 3 อย่าง คือดอกไม้ ธูป เทียน ที่ใช้ตั้งบูชา
บนโต๊ะอย่างน้อย 5 ที่ คือ ดอกไม้ 2 ที่
เทียน 2 ที่ ธูป 1 ที่ ธูปปักเพียง 3 ดอกพอ สำหรับเครื่องบูชาให้พิจารณา
ให้เหมาะสมแก่สถานที่ เมื่อจัดตั้งโต๊ะเครื่องบูชาเรียบร้อยแล้ว ควรมีพรมเล็กๆ
หรือผ้าก็ได้ปูไว้หน้าโต๊ะผืนหนึ่ง เอาไว้เป็นที่สำหรับกราบ
พระพุทธรูปที่นำมาประดิษฐานบนที่บูชา ในพิธีทั่วๆไปมักนิยมใช้พระพุทธรูป
ปางสมาธิ หรือมารวิชัย ถ้าเป็นงานทำบุญวันเกิด หรือทำบุญอายุ มักนิยม
ใช้พระประจำวันเกิดของเจ้าของงาน
การใช้ภาชนะน้ำมนต์
ภาชนะที่ทำน้ำมนต์ อย่าใช้เครื่องทองหรือเครื่องเงินใส่น้ำสำหรับ
ให้พระทำน้ำมนต์
สิ่งต่างๆ ที่ต้องเตรียมในพิธีมงคล
1. งานโกนผมไฟ งานตัดจุก ควรเตรียมสังข์โถปริกสำหรับ
ใส่กระแจะ กรรไกร กรรบิด (มีดโกน)
2. งานมงคลสมรส ควรเตรียมสังข์ มงคลคู่
3. งานขึ้นบ้านใหม่ ควรเตรียมโถปริกใส่กระแจะสำหรับเจิม
ประตูบ้าน ทราบใส่ภาชนะเพื่อใช้โรยรอบๆบ้าน เทียนสำหรับทำน้ำมนต์นิยม
ใช้ขี้ผึ้งแท้ ติดไว้ที่ภาชนะสำหรับทำน้ำมนต์ เครื่องประนำมนต์ควรใช้หญ้าคา
มัดเป็นกำ แล้วตัดปลาย ตัดราก ยาวประมาณ 1 ศอก เพราะถือว่าเป็นหญ้ามงคล
การจุดเทียน
จุดเมื่อพระเริ่มเจริญพระพุทธมนต์ถึงบทที่ว่า พุทธัง สระณัง
คัจฉามิฯ จึงลงมือจุดเทียนชัยและเทียนมงคล
ในพิธีการทำบุญอายุ ถ้าเกิดเจ้าของงานเกิดวันใส ให้เจริญพระพุทธมนต์
ในวันนั้น เพราะถ้าว่าวันเจริญพระพุทธมนต์เป็นวันสำคัญ
การวงด้ายสายสิญจน์
สายสิญจน์ ต้องใช้ด้านดิบจับเป็น 3 หรือ 9 เส้น ในงานมงคลทั่วไป
นิยมใช้วงทั่วบ้าน ตั้งต้นตั้งแต่พระพุทธรูปที่เครื่องบูชา แล้วเวียนไปทางขวา
แล้วกลับมาบรรจบที่พระพุทธรูป พันไว้ที่พระหัตถ์หรือที่ฐานข้างบนของพระพุทธรูป
เมื่อวางด้ายสายสิญจน์เสร็จแล้วห้ามข้ามกราย ถ้ามีความจำเป็นพึงขำสายสิญจน์
ขึ้นก่อนแล้วลอดไปข้างล่าง
การต้อนรับพระสงฆ์
ควรจัดหรือส่งผู้ใดผู้หนึ่งให้เตรียมคอยต้อนรับพระ และเตรียมน้ำไว้สำหรับล้างเท้าพระ
เมื่อพระมาถึงแล้วพึงออกไปนิมนต์ แล้วล้างเท้าเช็ดเท้าที่เปียกให้ และพาไปยังที่พัก
ถ้าไม่ได้จัดที่พักไว้ส่วนหนึ่งต่างหาก พึงนิมนต์ให้เข้านั่งตามที่ แล้วประเคนสิ่งของ
ที่ได้จัดเตรียมไว้ต้อนรับครั้นเมื่อประเคนแล้วประนมมือไหว้หรือกราบตามสมควร
.
|